Ảnh: Đắp kênh cấp III chuẩn bị bơm nước từ kênh cấp II lên

Trong những ngày gần đây, việc trữ nước trong vùng hệ thống đê bao Nam Măng thít cột nước xuống thấp nhất, bên trong cống Trà Cú chỉ dao động từ 0,15-0,2m, thấp nhất so với nhiều năm. Từ đó dẫn đến thiếu nước cục bộ phục vụ sản xuất lúa đông - xuân năm 2023 - 2024 tại các xã Tân Hiệp, Long Hiệp, Ngọc Biên, Hàm Giang, Thanh Sơn, Tập Sơn, Tân Sơn, Phước Hưng, Đại An và An Quảng Hữu. Theo thống kê trong tổng số diện tích lúa đông - xuân có khả năng được bơm tát từ kênh cấp III lên hiện nay là 7.487,3 ha, có 3.433,3 ha thiếu nước đã bơm. Nhằm giúp khắc phục thiếu nước bơm tát vụ lúa đông - xuân năm 2023 - 2024, Chủ tịch UBND huyện Lê Thanh Bình đã kiểm tra thực tế địa bàn các xã và chỉ đạo các xã vận động Nhân dân hùn vốn mua máy bơm loại máy bơm từ 10 - 15 HP hoặc từ  02 - 03 máy D6 đặt tại 1 vị trí bơm. Hiện toàn huyện có 76 điểm bơm từ kênh cấp II lên kênh cấp III rồi mới bơm vào ruộng và một số xã khai thông dòng chảy và vớt lục bình được 6.514m² ở các xã Tân Hiệp, Long Hiệp, Ngọc Biên, Hàm Giang để cứu lúa không bị trỗ cờ.

Nông dân Kim HIền, ấp Trà Tro B, xã Hàm Giang có 01 ha lúa sản xuất tại ấp Trà Tro C trong khu vực hệ thống kênh Rạch Bần và kênh ông Lục cho biết: Năm nay, mực nước hai kênh này xuống thấp nhiều hơn so với nhiều năm. Các kênh cấp III  thì hầu như không còn nước. Muốn tưới cho lúa phải thực hiện bơm chuyền từ kênh cấp II lên kênh cấp III, rồi mới bơm được vào ruộng, chi phí bơm tát tăng gấp 2 - 3 lần so với các vụ trước. Không riêng gì nông dân Kim Hiền, theo ghi nhận của chúng tôi, tại ấp Trà Lés, xã Thanh Sơn việc thiếu nước bơm tát cho lúa đông - xuân diễn ra trên cánh đồng phí Nam giồng của ấp, một số hộ dân phải bơm chuyền từ hệ thống kênh Rạch Bần phía Bắc giồng xa hàng trăm mét; có những thửa do không có đường cung cấp nước, đất nức nẻ xem như mất trắng.

Sử dụng máy bơm hút nước từ kênh cấp II vào kênh cấp III

Việc thiếu nước bơm tát phục vụ giai đoạn quan trọng cho cây lúa ở giai đoạn đòng, trổ, gây lo lắng cho nông dân. Tại xã Hàm Giang, vụ lúa đông - xuân năm 2023 – 2024, nông dân trong xã xuống giống được 1.038ha, hiện lúa đang ở giai đoạn đòng, trổ. Theo ông Cao Thanh Hiền, Phó Chủ tịch UBND xã Hàm Giang, trên địa bàn xã hiện có khoảng 20% diện tích lúa thiếu nước bơm tát cục bộ tại khu vực kênh Rạch Bần của ấp Trà Tro C, khu vực Nhuệ Tứ A và Nhuệ Tứ B khi các hệ thống kênh cấp II là Thầy Nại và Cà Tốc mực nước xuống thấp so với cùng kỳ nhiều năm. Để khắc phục tình trạng thiếu nước xã vận động người dân thực hiện đấp chặn các kênh cấp III, huy động máy bơm tiến hành bơm tát nước từ kênh cấp II vào và nạo vét lại các kênh dẫn nước từ kênh Thầy Nại vào ấp Nhuệ Tứ B, từ đó tình trạng thiếu nước trên địa bàn xã Hàm Giang dần được khắc phục.

Ông Thạch Sô Phanh, Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Trà Cú cho biết: Thời gian gần đây, trên địa bàn huyện thiếu nước bơm tát cục bộ tại các xã đã gây khó khăn cho nông dân trong việc bơm tát phục vụ cây lúa ở giai đoạn đòng, trổ, nhất là ở các khu vực triền giồng, khu vực có cao trình đất cao, hệ thống kênh cấp III khô cạn, không còn nước để phục vụ bơm tát cho cây lúa. Trước thực trạng trên cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương đã tiến hành vận động người dân chủ động đắp ngăn hệ thống kênh cấp III, huy động lượng lớn các máy bơm có công suất lớn thực hiện bơm tát ngày, đêm để lấy nước cứu lúa; chủ động đắp ngăn kênh Vàm Buôn 2, điểm tiếp giáp với kênh nguồn 3/2 để khi vận hành các Trạm bơm trên kinh 3/2 nguồn nước sẽ không chảy vào kênh T9, rạch Trà Măng thuộc xã Hùng Hòa, huyện Tiểu Cần như trước nữa. Đồng thời, trong quá trình vận hành Trạm bơm 3/2, Xí nghiệp Thủy nông huyện vận hành đóng các cống cấp II nội đồng như: Cống Ông Cộng (K6), cống Kênh 5, cống Kênh 3, cống Kênh 2, cống Kênh 1, cống Ô Rung, cống Phước Hưng 1, cống Phước Hưng 2, cống Phước Hưng 3, cống Đường Xuồng, tiến hành bơm nước liên tục từ ngày 29/02 đến 08 giờ ngày 11/3/2024 để giúp nâng cao cột nước trong khu vực phía hạ du kênh 3/2, đưa nước vào hệ thống kênh nội đồng ở các xã Hàm Giang, Ngọc Biên, Thanh Sơn, Long Hiệp và Tân Hiệp.

Ngoài ra, cơ quan chuyên môn cũng tiến hành nạo vét được 10 công trình thủy lợi nội đồng, với chiều dài 5.922m, ở các xã Long Hiệp, Hàm Giang, để nâng cao năng lực của hệ thống thủy lợi trong bơm tát cho cây lúa, đảm bảo nguồn nước trong nội đồng phục vụ sản xuất vụ lúa đông - xuân năm 2023 - 2024.

Theo Xí nghiệp Thủy nông huyện Trà Cú: Qua kết quả quan trắc trên địa bàn huyện, do ảnh hưởng xâm nhập mặn, nắng nóng, các cống đầu mối khó có khả năng tiếp được nược ngọt, nên hiện nay, mực nước nội đồng đang xuống thấp, có khả năng xảy ra thiếu nước ở một số khu vực sản xuất lúa có địa hình cao, cuối nguồn ở các huyện Duyên Hải, Trà Cú, Cầu Ngang. Từ đó, việc tiến vận hành bơm nước liên tục trên trạm bơm 3/2 sẽ khắc phục một phần việc thiếu nước bơm tát cho lúa đông - xuân. Để chủ động hơn, người dân cần liên kết huy động các máy bơm đưa nước từ hệ thống kênh cấp II vào kênh cấp III, để bơm lên ruộng kịp thời cho cây lúa. Theo dự báo hiện nay nước ngọt ở các nguồn Tân Dinh, Bong Bót rất phong phú nên việc tiếp ngọt cho hệ thống kênh 3/2 sẽ thuận lợi. Từ đó, sẽ làm giảm áp lực thiếu nước ngọt phục vụ cây lúa trong thời gian tới, nhằm đảm bảo cho một vụ lúa đông - xuân thắng lợi./.